پیام مرجع عالیقدر حضرت آیت اللّه العظمی فاضلی بهسودی(مدّظلّه العالی) به مناسبت برگزاری همایش بین المللی اُرزگان شناسی،
پیام مرجع عالیقدر حضرت آیت اللّه العظمی فاضلی بهسودی(مدّظلّه العالی)
به مناسبت برگزاری همایش بین المللی اُرزگان شناسی، تاریخ، فرهنگ، اجتماع و سیاست
بسم اللّه الرّحمن الرّحیم
قال علی(ع): اِعْتَبِرْ بِما مَضَى مِنَ الدُّنيا لِمَا بَقِیَ مِنْها، فَإنَّ بَعْضَها يُشْبِهُ بَعْضا، و آخِرُها لاحِقٌ بِأَوَّلِها (نهج البلاغة نامه ۶۹)
براساس آموزههای ادیان الهی به خصوص دین اسلام، تاریخ، صرفاً نقل رخدادهایِ تلخ و شیرین، حکایتهای ساده و سرنوشتِ ملتها و حکومتهای گذشته نیست؛ بلکه به کارگیری موفقیّتهای آن در راستای ایجاد یک جامعه متعالی، و دوری کردن از آنچه باعث سقوط ملتها و حکومتها در گذشته شده؛ میباشد. تاریخ باید با دوچهرۀ سیاه و سفیدش به دور از هرگونه حب و بغضهای سیاسی، منطقهای و قبیلهای و با روش کاملا علمی به منظور کشف حقایق، تحلیل و بازخوانی شود و نتیجه آن در راستای ایجاد عدالت اجتماعی و احقاق حقوق مظلومین و صلح و ثباتِ پایدار، مورد بهره برداری قرار بگیرد.
افغانستان در تاریخ پرفراز و نشیب خود، مشحون از بیعدالتی، تجاوز و کشتار بیرحمانه افراد بی‌گناه بوده است. در حدود 130 سال قبل بیرحمانه ترین قتل عام، غارتِ خانه و کاشانه و سرزمین حاصلخیز و اسارت و آوارگی گسترده در حق قوم خاص که بخش فعّال از مردم آن سرزمین است، تحمیل شد و تا هنوز هم بسیاری از حقایق آن حادثه و حوادث مشابه که قبل و بعد از آن رخداد، به خاطر فراهم نشدن بستر مناسب پژوهشی و نبود امکانات و منابع تحقیق و نیز فضای نامناسب سیاسی مورد بررسی قرار نگرفته و ابعاد و زوایای آن مشخص نشده است. بحمداللّه امروز که هم پژوهشگران مؤمن، دردمند و فعّال در جامعه ما قد برافراشته‌اند و هم به منابع مهم در اثر ارتباطات با کشورها، امکان پذیر است؛ از محققین انتظار میرود که رخدادهای گذشته را منصفانه مورد بازخوانی قرار دهند. اساسا پیشرفت و بالندگی یک جامعه در عرصه‌های مختلف زندگی، بستگی به میزان به کارگیری پژوهشهای علمی نیروهای آن کشور دارد، به همان میزان عقب ماندگی یک کشور بستگی به کنار گذاشتن پژوهشهای علمی خواهد داشت. از این رو در هر شرایطی باید اساس کارها و فعالیت‌ها مبتنی بر تحقیق و پژوهشهای متقن باشد.
ضمن تشکر از برگزار کنندگان «همایش بین المللی اُرزگان شناسی، تاریخ، فرهنگ، اجتماع و سیاست» و پژوهشگران محترم که باتلاش پیگیر خود این وظیفه سنگین را به دوش کشیده و این همایش بزرگ و کم نظیر را برگزار نموده‌اند؛ لازم میدانم در جمع شما فرهیختگان و پژوهشگران گرامی دو نکته را یاد آور شوم:
اولا؛ تحقیق و بررسی عالمانه در امور تاریخی، اجتماعی و سیاسی یک جامعه، به منظور دستیابی به حقیقت و آگاهی و بیداری نسلهای آینده در راستای ایجاد جامعه سالم و پیشرفته یک ضرورت اجتناب ناپذیر خواهد بود. نقش پژوهشگران و اندیشمندان متعهد در این زمینه غیر قابل انکار میباشد.
ثانیا؛معرفی تاریخ، فرهنگ، مسائل اجتماعی، شخصیتهای اُرزگان، رخدادها و جنایت بزرگ که بر مردمان آن خطه و دیگر جغرافیای هزارهجات در فاصله سال‌های ۱۲۶۰ تا ۱۲۷۲ش. اتفاق افتاد و باعث جانباختن هزاران انسان بی‌گناه و غصب زمین و مایملک آنان شده‌اند و نیز نقش که زنان و مردان با ایمان و سلحشور اُرزگان در تاریخ و فرهنگ و ادب و تحوّلات سیاسی و اجتماعی آن سرزمین ایفا کرده‌اند؛ ایجاب میکرد که در قالب یک همایشی در اختیار مردم قرار میگرفت. امیدوارم که همایش اُرزگان شناسی به این دو هدف دست پیدا کرده باشد و الگوی برای مجموعهها و همایشهای دیگر و نقشهراهی برای سیاست مداران و متولیان امور کشورباشد.
در پایان با استفاده از این فرصت، لازم میدانم نکاتی را به همه احزاب، جریانهای سیاسی، شخصیتها و نخبگان کشور، سیاست مداران، متولیان امور و همه کسانی که دل درگیرو مسائل و سرنوشت کشور افغانستان دارد و خودشان را متعلق به آن کشور میدانند، یاد آور شوم:
1- وقت آن فرا رسیده است که با استفاده از تجربیات گذشته و به دور از تعصّبات قومی، حُبّ و بُغضهای سیاسی و در نظر گرفتن شرایط جهان و واقعیتهای کشور در راستای صلحِ پایدار و تشکیل حکومت فراگیر و باثبات تلاش کنند و بیش از این رنج و آلام ملت نجیب افغانستان را فراهم نکنند. صلح و ثبات پایدار در یک کشور، جز از طریق ایجاد عدالت اجتماعی و احترام گذاشتن به حقوق شهروندان آن کشور به دست نخواهد آمد.
2- افغانستان کشور بزرگ و دارای ذخایر و منابع طبیعی، نیروی انسانی مؤمن و پرتلاش و قابلیت مادی و معنوی ارزشمندی است، که با شناخت درستِ فرصتها و چالشها، نقاط قوت و ضعف، فارغ از نگاههای تنگ قومی، حزبی و منطقهای، ظرفیت تشکیل یک کشور مقتدر و زندگی آبرومند برای همه اقوام ساکن خودش را دارد. بیتوجهی و تغافل از آن‌ها، موجب عقب ماندگی، بی‌ثباتی و پشیمانی خواهند شد. امیدوارم تمام اقشارجامعه اعم از زن و مرد، با اتکای به خداوند و با همبستگی و تلاش در جهت سعادت و ترقی کشورعزیزمان موفق ومؤید باشند.
والسلام علیکم و رحمت اللّه
محمدباقر فاضلی بهسودی
حوزه علمیه قم
20/10/1401ش. برابر با 17جمادی الثانی1444ق.